In de wegenlegger wijst de onderhoudsplichtige van een weg aan. De wegelegger bepaalt ook de omvang van de onderhoudsplicht. De vaststelling van een wegenlegger is niet bedoeld voor klachten over het onderhoud van de weg. Zo oordeelde de Raad van State in haar uitspraak van 20 november 2013.

Wegenlegger

Artikel 27 Wegenwet schrijft voor dat in iedere gemeente een wegenlegger wordt opgemaakt van de wegen buiten de bebouwde kom. Het college van B&W van de gemeente Bernheze heeft bij besluit van 9 januari 2012 haar wegenlegger vastgesteld.

In artikel 30 Wegenwet staat wat er in een wegenlegger moet worden vermeld. In de wegenlegger moet (onder andere) staan wie de onderhoudsplichtige is van een weg. De omvang van de onderhoudsplicht staat ook in de wegenlegger.

Onderhoudsplicht en zorgplicht

Een aanwonende van de in de wegenlegger opgenomen Vinkenstraat was van oordeel dat de gemeente deze straat onvoldoende had onderhouden. Volgens de aanwonende heeft de gemeente niet voldaan aan de onderhouds- en zorgplicht van artikel 15 en 16 Wegenwet. De uitspraak vermeldt dat aanwonende bij de gemeente Bernheze herhaalde verzoeken heeft gedaan om de Vinkenstraat in goede staat van onderhoud te houden (en brengen). Helaas is in de uitspraak niet vermeld hoe de aanwonende zijn verzoeken had vormgegeven. De uitspraak vermeldt ook wat er met deze verzoeken is gedaan. In ieder geval hebben de verzoeken niet in het geleid tot het resultaat dat de aanwonende wenste.

De aanwonende probeert vervolgens het onderhoud af te dwingen door bij de vaststelling van de wegenlegger naar voren te brengen dat de gemeente onvoldoende invulling geeft aan haar onderhoudsplicht.

De Afdeling oordeelt dat de procedure tot vaststelling van een wegenlegger niet dient voor het geschillen over de uitvoering van het onderhoud. De onderhoudsplicht ligt immers bij de gemeente en de wegenlegger wordt vastgesteld door het college van B&W van dezelfde gemeente.

(De openbaarheid van in de wegenlegger opgenomen wegen kan overigens wel in de procedure tot vaststelling van een wegenlegger aan de orde worden gesteld. Zie deze Afdelingsuitspraak.)

Afdwingen onderhoud

Hoewel deze uitspraak juridisch volkomen juist is, zal de aanwonende het gevoel hebben dat hij van het kastje naar de muur wordt gestuurd. De gemeente is niet ingegaan op de herhaalde verzoeken om de Vinkenstraat te onderhouden. De Afdeling raadt de aanwonende nu aan om zich met zijn klachten weer tot diezelfde gemeente te wenden.

De Afdeling heeft op 14 september 2011 heeft de Afdeling al geoordeeld dat de Wegenwet geen grondslag biedt voor handhavend optreden bij verzaken door onderhoudsplichtige van diens onderhoudsplicht. Een verzoek tot handhaving (waar de eerdere verzoeken van de aanwonende wellicht op gericht waren) is dus zinloos.

In diezelfde uitspraak heeft de Afdeling echter ook op een alternatief gewezen. Uit artikel 6:174 lid 2 BW volgt dat de gemeente aansprakelijk is voor de openbare wegen ten aanzien waarvan zij dient te zorgen dat ze in goede staat verkeren. De aanwonende moet het onderhouden in zijn straat via de burgerlijke rechter proberen af te dwingen.